Istorijski lokaliteti u okolini Plane

OSTROVCI:

      Prema predanju, prvi slovenski doseljenici u ove krajeve naselili su se najpre na ovom mestu u blizini Krivog luga. Oni su kasnije i osnovali selo Planu. Selo Ostrovci se spominje i 1380. godine kao medjno selo manastira Lesja, tacnije spominje se "ostrovicka medja". Despot Lazar Brankovic 1457.godine selo Ostrovci daruje svom riznicaru Radoslavu, uz druga sela, s naslednim pravom. 


KALANJEVAC:

      Ovo selo, poveljom despota Lazara Brankovica dato je u nasledje riznicaru Radoslavu 1457. godine, pod imenom Kalajanjevac. U ovom selu je pisano "Decansko jevandjelje" za vreme episkopa petruskog Maksima, rukom "smernog Pavela". Prepis jevandjelja je narucila neka Milosava iz istog sela. Posle Pozarevackog mira, Austrija je izvrsila popis nahija i uradila vojnu kartu. I u jednom i u drugom dokumentu ubelezeno je i ime sela Kalanovac, na Kalanovackom potoku, koji izvire pod planinom Malom Babom i uliva se u Stopanjski potok. 

BRESNICA:

      Blizu izvora Bresnickog potoka, prema Lesiju, nalazi se lokalitet Bresnica. Kao selo spominje se u Urosevoj povelji iz 1360.godine, kojom se potvrdjuje bastinstvo manastiru Hilandaru darovano od strane Vukosava. Selo je imalo i crkvu Sveti Vraci, kako se danas u narodu zove. Kao srednjovekovno selo Bresnica se spominje i 1379. godine. 

RADOSEVAC:

      Selo se spominje 1516. i 1536. godine prilikom omedjivanja metoha Lesja, ali kao "pusto selo", i nalazilo se na Radusinom potoku. Pretpostavlja se da je to danasnji potok Radonjas, juzno od sela Plane i planine Babe. I austrijski popis iz 1718. godine spomije ovo naselje, ali kao privremeno, odnosno zbeg. 

CRKVA SVETI VRACI:

      Na izvoru Bresnickog potoka i danas postoji trouglasto parce zemlje koje se nije odavnina obradjivalo. Planjani ga postuju, smatraju ga svetim jer je na njemu u srednjem veku postojala crkva Sveti Vraci. Do Prvog svetskog rata ovo mesto je u vreme Mlade nedelje bilo posecivano. 

PONJEVACKA CRKVA:

      Na zapadnoj strani planine Babe, ispod puta Plana-Lesije nalazi se lokalitet koga Radosav Prokic u knjizi "Srednjovekovna arhitektura petruske oblasti" indetifikuje kao Ponjevacku crkvu. Od crkve je ostao samo jedan zid i fragmenti keramike. 

CRKVA U VRBOVCU:
      Lokalitet jos nije otkriven, ali se u popisu sela iz 1718.godine u petruskom distrihtu spominje i selo Vrbovac, a u 19. veku i "Vrbnicka crkva". Potok Vrbovac i danas postoji u Plani.