Legende o nastanku imena Plana

       Postoje više teorija o tome kako je Plana dobila ime. Koja je od njih najbliža istini, prosudite sami. 

Istorijski lokaliteti u okolini Plane

OSTROVCI:

      Prema predanju, prvi slovenski doseljenici u ove krajeve naselili su se najpre na ovom mestu u blizini Krivog luga. Oni su kasnije i osnovali selo Planu. Selo Ostrovci se spominje i 1380. godine kao medjno selo manastira Lesja, tacnije spominje se "ostrovicka medja". Despot Lazar Brankovic 1457.godine selo Ostrovci daruje svom riznicaru Radoslavu, uz druga sela, s naslednim pravom. 

Porodični i lični nadimci

Porodični nadimci

C:

• Conjici, Capini...

Popis lokaliteta i toponima

B:

• Branište, Bresnica, Baba Jela, Beli kamen, Bela voda, Bostanište, Bresćar, Bara, Bojina bara, Brnoševac...

Mapa Plane (Google Maps)

Прикажи већу мапу

Referat

Referat povodom proslave 30 godina fudbalskog sporta
i 15 godina FK “ISTOK-63”

 

Fudbalski klub “Istok-63” iz Plane je u svom kratkom periodu rada postigao veoma dobre rezultate. Ti rezultati neogledaju se samo kroz takmicenja u fudbalu na teritoriji nase opstine i sire vec i kroz ostalu aktivnost na planu razvijanja prijateljstva i drugarstva u nasoj opstini. Okupljajuci pretezno omaladinu on je za svo vreme rada postao jezgro aktivnosti mladih ljudi tim pre sto u nasoj sredini nemamo jos uvek dobre uslove za rad omladine.

Rec autora

Postovani citaoci,

Sigurni smo da ovaj rad neodgovara u potpunosti njegovom nazivu, pre svega, zbog nedostatka materijala, bez ilustracije, itd. Ali smo, isto tako, sigurni da ce ga publika sa odusevljenje prihvatiti, sto ce dati podstrek za nova pregnuca u istrazivackom radu za prikuplanjem takve gradje koja ce omoguciti stampanje jedne prave enciklopedije, jednog pravog zbornika, almanaha fudbalskog sporta u Plani.

Kup takmicenja

Sigurno da bi citaoce interesovalI i rezultati postignuti u prijateljskim susretima, no zbog prostora nemozemo ni da ih pobrojimo, ali cemo u nastavku ukratko dati najznacajnije rezultate u Kup takmicenjima.

Sezone od 1969. do 1978. godine

U narednoj 1969/70 godini "Istok" je u Opstinskoj Istocnoj grupi i zauzima drugo mesto, pa kako je ekipa "Hajduka" iz Cepura u Zapadnoj grupi takodje bila druga to u borbi za trece mesto "Istok" obezbedjuje pobedu od 7:6.

Sezona 1967/68 I 1968/69

U fudbalskom podsavezu Svetozarevo (informacije), “Istok” je medjutim igrao samo jednu polusezonu zbog teskog finansijskog stanja. “Istok” je dobio i pojacanja, doveo je u svoje redove Ibrahimovic Djordja, Milovanovic Stamena i Jovanovic Milana. Mora se reci da i sloga medju igracima tada nije bila na visini pa ni u upravi kluba te je nas tim gubio utakmicu za utakmicom. Doduse pobedio je ekipu

Sezona 1966/67

U prvenstvenoj 1966/67 godini “Istok-63” takmici se u kvalitetnoj opstinskoj ligi od 10 klubova, i te godine zauzima prvo mesto da bi se u narednoj sezoni takmicio u Fudbalskom podsavezu Svetozarevo.

Sezona 1965/66

Za takmicarsku 1965/66 godinu Jedinstvena opstinska liga, posle odluke Opstinskog fudbalskog odbora od 3. avgusta 1965. godine deli se u tri grupe: istocnu, juznu i zapadnu. Nas “Istok” takmicice se u Istocnoj u konkurenciji od 8 klubova. Na kraju prvenstva “Istok” je zauzeo 3-ce mesto sa 5 dobijenih, 5 neresenih i 4 izgubljene utakmice sa kolicnikom 42:24 i 15 bodova.

Sezona 1964/65 II

...“Istoka” se pojavio Stanic Zivko, jos u to vreme veteran u ekipi, a na golu je bio veoma dobar. Na ovoj utakmici uruceni su buketi cveca Ljubi Filipovicu i Gradi Dinicu koji su morali na odsluzenje vojnog roka.

Sezona 1964/65 I

Prvu svoju utakmicu u Prvoj opstinskoj ligi FK “Istok-63” igra pred svojom publikom 16. avgusta 1964. godine sa ekipom “Buducnost” iz Lebine. “Istok” iako fizicki i tehnicki dobro pripremljen, gubi ovu utakmicu visokim rezultatom 2:6 poluvreme1:2. Utakmica je izgubljena jer tim nije imao pravog golmana. Najpre je na golu stajao Dinic Grada, pa Dinic Veljko i na kraju Dinic Dragoslav. Ocito da Dinici nisu imali dan. Izvestac sa ove utakmice Dragoslav Filipovic je zapisao: “Nijedan od golmana nije pokazao nista, osim sto je umeo da primi po koji gol. Uprava kluba mora da se pobrine da timu obezbedi pravog cuvara mreze. Primanje golova iz bezzazlenih situacija psihicki deluje na celu ekipu. Steta da dobar tim na ovaj nacin sebi krnji ugled”. Golove na ovoj utakmici za ekipu “Istoka” postigli su: Filipovic Ljubomir i Miletic Milutin.

Sezona 1963/64

Prvo svoje fudbalsko krstenje FK "Istok-63" dozivljava 1. septembra 1963. godine (priznanica) po vrlo lepom vremenu pred oko 500 gledalaca. Tehnicki stab u sastavu: Dragoslav Filipovic i Dinic Stojadin-Dina je na raspolaganju imao sledeci tim: Gajic Radosav, Dinic Gradimir, Dinic Dragoslav, Stanojlovic Branko, Stanic Branko, Stanojlovic Janko, Ignjatovic Zivomir, Stefanovic Miladin, Filipovic Dragoslav, Rusimovic Zivota i Veljkovic Stojan. To je ustvari tim koji je odigrao prvu utakmicu sa tada vec renomiranim timom "Juhor" iz Potocca. Samo sto je utakmica pocela a "Istok" je poveo sa 1:0 preko, tog dana, raspolozenog Filipovic Dragoslava. Na 2:0 povecao je Stefanovic Miladin, a onda su se smenjivali Filipovic i Stefanovic tako da je na kraju utakmica zavrsena rezultatom 8:3 poluvreme 5:1. Filipovic Dragoslav je postigao 5 a Stefanovic Miladin 3 gola.

Formiranje kluba

Te 18-te avgustovske veceri 1963. godine, zapisao je u svojoj beleznici Ljubomir Filipovic, posedali smo na gornjoj utrini posle utakmice na dva gola. Vece je bilo kao i svako drugo: toplo avgustovsko, sa puno sala, dosetki i smeha. Odjedno, sasvim spontano, povede se razgovor o formiranju fudbalskog kluba. Ali, kako mu ime dati? Niko od nas nije ni znao da je u Plani postojala "Pobeda" sto bi nam mozda olaksalo posao. I pocese dobacivanja: “Partizan”, “Zvezda”... A onda neko rece da

Uvod

Pripremajuci se za proslavu 30-to godisnjice fudbalskog sporta i 15-to godisnjice postojanja Fudbalskog kluba "Istok-63" Plana, poklonici fudbala izrazili su zelju za idavanjem Zbornika FK "Pobeda", odnosno FK "Istok-63".

Osnivaci FK "Istok-63" prihvatili su se ove odgovorne duznosti, da iz postojece fudbalske gradje sacine Zbornik, ali zbog nedostatka vremena autori nisu bili u mogucnosti da na najadekvatniji nacin preslikaju fudbalski zivot u Plani. Medjutim, autori su cvrsto reseni da krenu u istrazivacki rad, da sacine takav almanah koji ce fudbalske aktere vratiti "u svoja stara dobra vremena", a mladoj generaciji da posluzi za oplemenjivanje sportskog duha, za svoj uzgoj i negu svetlih tradicija starijih generacija.

Lov

Dok ne bude spreman tekst o lovu i mogucnostima razvoja lovnog turizma u Plani, mozete pogledati galeriju slika lovaca i dela onoga sto su oni ulovili. 

Sport

Fudbal je bio i ostao sport broj jedan u selu. Kao i druga sela u opštini i Plana ima svoj fudbalski klub. Prva fudbalska ekipa nastaje krajem II svetskog rata pod imenom Timošenko. Nekoliko godina kasnije, tacnije 1948. godine registruje se F.K."Pobeda" koji se te, kao ni sledeće godine ne takmiči. Tek 1950. godine klub se uključuje u istočnu opštinsku ligu i na kraju sezone zauzima četvrto mesto. Osrednje rezultate F.K."Pobeda" ostvaruje 1951. i 1952. godine od kada nastaje jedna pauza u sportskom životu Plane sve do 1963. godine. 

Vera i crkva

Hram Svetog Proroka Ilije

Sv. Ilija

       Prema crkvenom letopisu, Hram Svetog Proroka Ilije u Plani je sagrađen i osvećen 3. oktobra 1871. godine. Crkva je napravljena od tvrdog materijala u srpsko-romanskom stilu, bazilika bez kubeta. Postoji misljenje da je crkva sagrađena još u 14. veku a da je krajem 19. veka samo obnovljena. 

Školstvo

Zgrada osmogodišnje škole

      Škola u Plani je započeta da se zida 1847. godine, a dovršena je 1850. godine. Pošto su izdaci za podizanje školske zgrade bili veliki, rešeno je da se proda deo seoskog atara. Tako je mirilovcanima prodata utrina "Zakup" površine 30 hektara a Donjoj Mutnici "Petrušina" površine 100 h. 

Stanovništvo

      Po popisu stanovnistva iz 1991. godine Plana je imala 387. domaćinstava u kojima je zivelo 1479 stanovnika. Bela kuga nije zaobišla ni ovo selo. Dvadeset godina kasnije uvidom u prve rezultate popisa iz 2011. godine u Plani je živelo 1144 stanovnika, a broj domaćinstava je 337. Evidentno je da se broj stanovnika smanjio, što negativnim prirodnim priraštajem, što iseljavanjem u druge gradove i inostranstvo. Sve je više staračkih domaćinstava, a prosečna starost Planjana je 46,9 godina. 

Saobraćaj

Put Plana - Paraćin

      Plana se ne nalazi na nekoj važnijoj raskrsnici puteva iako je relativno dobro povezana sa svim okolnim selima. Glavni put kojim se danas stiže u Planu je onaj koji dolazi iz pravca Mirilovca i Paraćina, zapadno od sela. Put je asfaltiran 1976. godine. Zbog zavejanih uzbrdica i neredovnog (lošeg) održavanja tokom zime Planjani imaju dosta problema, naročito ljudi koji žive u južnom i jugoistočnom delu sela koje po nekom nepisanom pravilu ostaje bez svog autobuskog stajališta, pa su prinuđeni da po hladnom vremenu i zavejanom putu pešače i više od pola kilometra do sledećeg stajališta u centru sela.

Ekonomski razvoj

Dom kulture

      Ono sto Planu sigurno izdvaja u odnosu na druga sela ne samo u paraćinkoj opštini, jeste velika zgrada doma kulture. Inicijativa da se sagradi jedan takav objekat pokrenuta je pre više od 35. godina, a za samu realizaciju projekta bilo je potrebno nešto manje od 20. godina. I pored mnogo problema, nedovoljnih finansijskih sredstava, krize koja je počela u prvoj polovini devedesetih prošlog veka, zgrada doma kulture je završena. Danas sa preko hiljadu kvadrata to je sigurno jedan od najvećih objekata u paraćinskoj opštini. 

Plana kroz istoriju

      Selo Plana je jedno od najstarijih naselja na ovom područiju odnosno u samoj petruškoj oblasti. Prvi put se spominje u Crepovoj povelji manastiru Lavri Svetog Atanasija iz 1375. godine. Ovu povelju potvrđuje i knez Lazar. Tako se moze zakljuciti da je selo nastalo mnogo pre 1375. godine, ali nažalost o tome ne postoje pisani dokumeti.

Geografski položaj

      Selo Plana nalazi se u administrativnim granicama opštine Paraćin, kao granično selo, 11.5 kilometara jugo-istočno od centra grada, na obroncima planine Baba. Najveći deo sela, leži na dva koso zatalasana pobrđa (dve strane) na nadmorskoj visini od 350 do 420 m, koje deli potok "Mačkovica", 


      Istočni i jugoistočni deo atara (oko 25%) je brdovit, pokriven šumama i pašnjacima, dok je preostalih 75% relativno ravan.U katastarskoj opštini Plana je po popisu iz 1991. godine imala 2211 hektara. Od toga na oranice otpada 1256 h (IV klasa), na voćnjake 80 h, vinograde 40h, pod livadama i pašnjacima je 83 h, dok je pod šumom 114h. Neplodno i neobradivo zemljište je površine 139 h. Najniža tacka je na oko 210m nadmorske visine, a najviša na 680m je vrh planine Baba.

      Planjanski atar graniči se južno sa skoričkim, jugoistočno sa klačevačkim atarom.Sa zapadne strane graniči se sa golubovačkim, busilovačkim i mirilovačkim, dok se na severu dodiruje sa lešijanskim atarom. Na istoku granica planjanskog atara je greben planine Babe, odnosno granica sa donjomutničkom katastarskom opštinom. 

      Geološko-morfološku osobenost ovog područija čine zapadni obronci velikog karpatskog sistema, sa naslagama iz perioda aluvijala, neogena i gornjeg glikocena pa su samim ti i stene planine Babe krečnjackog sastava.  

Planina Baba

      Zbog samih karakteristika terena na kome se nalazi, Plana je selo brdsko-planinskog tipa. Naselje i atar su ispresecani tokovima više planinskih potoka, međutim samo četri u svom koritu imaju vodu preko cele godine. To su Mačkovica i Vrbnički potok koji izviru u samom selu. Na vrbničkom potoku postoji česma nazvana "Vrba". Potok koji protiče kroz predeo zvani "Danila" nosi isto ime, mada neki istrazivači smatraju da se ovaj vodotok zvao Kalanjevac, tj. Kalanjevački potok, ili reka, koja je izvirala ispod planine Mala Baba i nešto niže se ulivao u Stopanjski potok (reku). 

Lanište

      Geografski Plana je dosta interesantana, narocito njen planinski deo. Već iz samog sela pruža se fantastičan pogled na moravsku dolinu od planine Bukovik na jugu preko Kopaonika i Goča na zapadu pa do Crnog Vrha na severozapadu. To jeste jedna od posebnosti ovog sela koja se uvećava sa nadmorskom visinom. Tako, sa same planine Baba pogled seže od Suve planine kod Niša, Ozrena i Device kod Soko Banje na jugu, Samanjca, Rtnja Beljanice i Kučajskih planina na istoku i severo-istoku, Jastrebca na jugo-zapadu, već pomenutih Kopaonika i Goča kao i Željina, Stolova i Juhora na zapadu, pa sve do Crnog vrha i Rudnika na severozapadu i Kosmaja na severu. 

Pogled na Željin (levo) i Goč (desno) iz samog sela

      Nezagađen vazduh, čista planinska voda, bujna vegetacija i prelepi pejzaži čine Planu pravom vazdušnom banjom.   
  

Deo sela ispod Male Babe

Ulaz u selo iz pravca Golubovca. U drugom planu vidi se vrh Babe.